Erdogan, de nieuwe Hitler
In de media wordt breed uitgemeten dat tweederde van de Turkse Nederlanders achter Erdogan staat. Wat bezielt die mensen? Waarom stemmen zij voor dictatuur? Dat vragen een heleboel niet-Turkse Nederlanders zich af, waaronder Arjen Lubach. (1) Terecht merkt hij op dat overal in de media deze vragen met 'de lange arm van Erdogan' beantwoord worden. Voor het gemak neemt hij maar even aan dat dit antwoord klopt.
Als voorbeeld van de schadelijke invloed van Erdogan, noemt Lubach zijn invloed op Nederlandse moskeeën. Hij vertelt dat veel Imams in Nederland door de Turkse overheid betaald worden en dat ze soms dezelfde preken voorlezen, gemaakt door mensen in dienst van de Turkse overheid. Ik vraag me af of hij ooit in een moskee is geweest. Ik vraag me zelfs af of hij ooit een kerkdienst heeft bijgewoond. Pastoors lezen regelmatig identieke teksten voor, maar dat betekent niet dat ze allemaal hetzelfde gedachtegoed uitdragen. Van de invloed van Turkije op Nederlandse moskeeën hebben Turkse theologen meer verstand. Zij benadrukken dat deze juist bijdraagt aan een moderne interpretatie van de Islam en radicalisering voorkomt. (2)
Volgens Lubach zijn Turkse Nederlanders moeilijk te bereiken. Ze zouden alleen maar Turkse TV kijken, naar preken van Erdogan luisteren en naar moskeeën gaan met slaafse Imams. Zelf doet hij echter niet veel moeite naar de Turkse Nederlanders te luisteren. Hij verbaast zich uitgebreid over één Turkse Nederlander die zegt dat hij de Turkse overheid beledigingen van Erdogan wil melden. In hetzelfde fragment vertelt een nieuwslezeres juist dat veel Turkse Nederlanders niet blij zijn met een 'kliklijn'. In een ander fragment vertellen Turkse Nederlanders dat ze protesteren tegen de Nederlandse overheid omdat ze trots zijn op Turkije en zich niet Nederlands voelen. Lubach verbaast zich over het idee dat de Turkse overheid het voor elkaar krijgt Nederlanders tegen Nederland te laten protesteren. Denken we nu echt dat Turkse Nederlanders boos zijn op Nederland omdat Erdogan boos is op Nederland?
Turkse Nederlanders leven in een land waarin zij zich tweederangs burgers voelen. Ze kunnen geen goede baan krijgen door hun achternaam. De hele westerse wereld keert zich tegen de islam. Lubach roept vrolijk 'Vrijheid van godsdienst geldt voor iedereen!' als hij opnoemt wat er zo geweldig is aan Nederland en waar Turkije nog wat van kan leren. In Europa is het echter sinds kort toegestaan om personeel te verbieden religieuze kleding te dragen. Erdogan heeft juist het verbod op hoofddoeken in publieke functies, dat al negentig jaar heerste in Turkije, beëindigd. Erdogan belichaamt de trots op de Turkse identiteit. Die kun je wel gebruiken als hét voorbeeld van 'de mislukte integratie'.
Lubach maakt Turkse Nederlanders, cultuur, godsdienst en zelfs televisie belachelijk. 'Islam' staat op de middelvinger van de lange arm van Ankara. Satire hoort de gevestigde orde te bekritiseren, niet de zondebok nog verder de grond in te stampen. Turkse Nederlanders worden neergezet als naïevelingen die als makke schapen achter Erdogan aanlopen. Over Wildersstemmers hoor je juist steeds dat ze serieus genomen moeten worden en dat ze zich in de steek gelaten voelen door de overheid. Een stem voor Wilders is er één tegen de gevestigde politiek. Waarom denken we dan dat een stem voor Erdogan gewoon een stem voor Erdogan is?
Als gesproken wordt over de Tweede Wereldoorlog, wordt Hitler neergezet als het ultieme kwaad. Hij heeft de dood van miljoenen mensen op zijn geweten. Maar één persoon maakt geen wereldoorlog, hoe slecht hij ook is. Door de focus op één persoon, wordt vergeten dat gewone mensen tot gruwelijke dingen in staat zijn geweest. Wat zegt het over onze beschaving dat de Nazibeweging zo groot kon worden? Het is net zo makkelijk om Erdogan te demoniseren en overal de schuld van te geven. Door het alleen maar over Erdogan te hebben, hoeven we niet te denken aan onze eigen bijdrage aan het probleem. Turkse Nederlanders leven in hetzelfde land als wij, maar hun Turkse identiteit wordt niet geaccepteerd. Hoe bereik je hen? Hoe zorg je voor minder polarisatie? In elk geval niet door hen belachelijk te maken. Niet door altijd alleen maar óver hen te praten in plaats van met hen. Door hen serieus te nemen.
1. Zondag met Lubach, 12 maart, https://www.youtube.com/watch?v=26UdqzTXj4k.
2. 'Lange arm Ankara matigt hier juist islam', NRC 6 dec. 2016, https://www.nrc.nl/nieuws/2016/12/06/lange-arm-ankara-matigt-hier-juist-islam-5679411-a1535341.